پناه

راستش را بخواهید من فکر نمی کردم زندگی پس از زندگی انقدر طرفدار پیدا کند که آدم ها بخواهند دم افطار بگویند «بزن شبکه چهار الان شروع میشه!» یا مثلا انقدر برای مردم جالب باشد که بخواهند تکه هایش را در اینستا پخش کنند و کلی کامنت هم برایش بگذارند. شاید چون از دید خودم به مسئله نگاه می کردم اینطور فکر می کردم. من این جور برنامه ها را با کمی بدبینی نگاه می کنم، فارغ از عقیده ی دینی ام که در آن شکی ندارم، به قدرت ساخت حافظه هم معتقدم! یعنی گاهی فعل و انفعالاتی در ذهن ما رخ می دهد که چیزی را که تجربه نکرده ایم بخاطر می آوریم! برای من با چنین عقیده ای، پذیرش حرف هایی مثل «یک نور تابنده و روشن» یا «یک تونل» کمی سخت است. ممکن است در عنفوان بیهوشی حافظه مان شروع به ساختن و پرداختن اتفاقات کند، آنوقت ما می مانیم و حافظه ای که نمی دانیم ولی کاذب است! اما همان طور که اصلا نمی توان احتمال ایجاد حافظه کاذب در این آدم ها و خطای ادراکی را رد کرد، معتقدم که ذهن این آدم ها نمی تواند انقدر قوی چنین تجربه ای را تخیل کند!

اگر دقت کرده باشید یک نکته ی خیلی مهم در اکثر این مصاحبه ها وجود دارد و آن هم این است که این آدم ها همه حس خوبی دارند! هیچ کدام آن مسیر را ترسناک توصیف نمی کنند. حتی اگر قبل تر ها از مرگ می ترسیدند، بعد از این تجربه حس خوبی دارند. از رفتن راضی بودند. نمی دانم راست است یا نه، نمی دانم این توصیفشان از نور هایی که می بینند ساخته و پرداخته ذهنشان است یا نه، نمیدانم دقیقا کدام قسمت ها را باید باور کنم و کدام را نه، ولی می توانم اعتراف کنم من هم بعد از دیدن این آدم ها حس خوبی پیدا میکنم.

یکبار یک دانشجوی ارشد روانشناسی - که هنگام زایمان پسرش چنین اتفاقی برایش افتاده بود - در برنامه داشت تعریف می کرد که در جلسه ای طولانی با استادش احتمال وجود چنین تجربه ای را از نظر علمی بررسی کرده و استادش آخر سر به این نتیجه رسیده که او نمی تواند چنین چیزی را تجربه کند و حتما ناشی از عوارض داروی بیهوشی ست. ولی آن خانم گفت که من هنوز هم باور دارم تجربه ی من از جنس توهم نبود. حق بود. حق مطلق!

و خب می دانی عزیز من؟ علم کیلویی چند است؟ علم در بدیهی ترین لایه های خودش مانده، در روانشناسی که عملا چیزی نمی تواند علمی مطلق باشد. من خدایی دارم که علم نمی تواند آن را ببیند، بشنود یا لمس کند. فلذا screw علم! انا لله و انا الیه راجعون! ما از خداییم و به خدا بر می گردیم، و من در این شکی ندارم!